โครงการพัฒนาสารชีวภัณฑ์ยับยั้งจุลินทรีย์ที่ผลิตสารเมือกในอ้อยหลังการเก็บเกี่ยว
เพื่อลดการสูญเสียน้ำตาลในอ้อยและเพิ่มประสิทธิภาพการผลิตน้ำตาล
การสูญเสียน้ำตาลหลังการเก็บเกี่ยวเป็นปัญหาสำคัญของอุตสาหกรรมน้ำตาล สาเหตุหลักมาจาก จุลินทรีย์ที่ผลิตสารเมือก (Slime-forming bacteria) เช่น Pantoea, Rahnella, Bacillus, Leuconostoc และ Pseudomonas ที่สามารถสร้างสารเมือกที่เป็นปัญหาหลักของการสูญเสียน้ำตาลและประสิทธิภาพการผลิตน้ำตาลที่ลดลง
โครงการวิจัยนี้มุ่งศึกษาความหลากหลายของจุลินทรีย์ที่ผลิตสารเมือก จำแนกชนิดจุลินทรีย์และสารเมแทบอไลต์จากดินท่อนอ้อยหลังการเก็บเกี่ยว และพัฒนาสารชีวภัณฑ์เพื่อแก้ปัญหาดังกล่าว โดยมีความก้าวหน้า ดังนี้:
• กิจกรรมที่ 1: คัดแยกและศึกษาความหลากหลายของจุลินทรีย์ที่ผลิตสารเมือก จากระบบนิเวศน์ในไร่อ้อย ซึ่งพบเชื้อหลายชนิดที่มีการสร้าง สารเมือกนอกเซลล์ (Extracellular polysaccharides: EPS) และสร้างเดกแทรนซ์ที่ก่อปัญหาในกระบวนการผลิตน้ำตาล
• กิจกรรมที่ 2: จำแนกชนิดจุลินทรีย์และสารเมแทบอไลต์จากดินท่อนอ้อยหลังการเก็บเกี่ยว ด้วยเทคนิค เมแทจีโนมิกส์และเมแทบอโลมิกส์ ซึ่งได้ข้อมูลเชิงลึกระดับยีนที่ช่วยระบุว่าเชื้อเหล่านี้สามารถก่อให้เกิดสารเมือก และสร้างปัญหาในการกระบวนการผลิตน้ำตาล
• กิจกรรมที่ 3: การศึกษาการยับยั้งเชื้อจุลินทรีย์ที่ผลิตสารเมือกที่เป็นสาเหตุหลักในการสูญเสียน้ำตาลด้วยวิธีการทางชีวภาพ (biocontrol) และพัฒนาสูตรชีวภัณฑ์และทดสอบในห้องปฏิบัติการ ได้ผลสำเร็จเบื้องต้น สามารถยับยั้งจุลินทรีย์ที่ผลิตสารเมือกได้อย่างมีประสิทธิภาพ
ผลการวิจัยทุกกิจกรรม แสดงถึงความหลากหลายของจุลินทรีย์ในระบบนิเวศน์ การระบุชนิดจุลินทรีย์และกิจกรรมทางชีวภาพต่างๆ และประสิทธิภาพและพัฒนาสารชีวภัณฑ์ยับยั้งจุลินทรีย์ที่ผลิตสารเมือก เพื่อลดปัญหาการเสื่อมสภาพของอ้อย ลดการสูญเสียน้ำตาลในอ้อยและเพิ่มประสิทธิภาพการผลิตน้ำตาล
หน่วยงานผู้รับผิดชอบ: ศูนย์ส่งเสริมอุตสาหกรรมอ้อยและน้ำตาลทรายภาคที่ 2 สำนักงานคณะกรรมการอ้อยและน้ำตาลทราย
คณะที่ปรึกษา: มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ (รศ.ดร.บุญทิวา นิลจันทร์ และคณะ)
